Pijnklachten die met chronische pijn in verband worden gebracht zijn bijvoorbeeld:

• Chronische rug- of nekpijn (lumbago, spit, ischias);
• Fibromyalgie;
• Artrose;
• Hoofdpijn.

Bij chronische pijn is er vaak sprake van sensitisatie, waarbij (een deel van) het zenuwstelsel overgevoelig geworden is voor (pijn)prikkels, een soort te gevoelig afgesteld zijn van het alarmsysteem.

1. Ga na wat de chronische pijn betekent

Probeer bij jezelf na te gaan wat de chronische pijn betekent. Je huisarts kan je hierbij helpen. Als je weet dat de pijn niet betekent dat je lichaam wordt beschadigd, kan dat de zorgen over de pijn wegnemen. Vaak lukt het dan om op een andere manier naar de pijn te kijken. Bedenk dat de pijn niet gevaarlijk is en dat het weinig zin heeft om naar een oorzaak te blijven zoeken.

2. Zorg voor afleiding bij chronische pijn

We zeiden al dat pijn invloed kan hebben op je doen en laten. Maar wist je dat omgekeerd deze dingen juist ook voor afleiding kunnen zorgen? Door afleiding, beweging en (sociale) activiteiten is er kans dat je je beter voelt en minder last van de pijn hebt. Samen met je huisarts kun je een plan maken hoe je actief kunt blijven ondanks de pijn. Ook een fysiotherapeut of psycholoog kan je hierbij helpen.

3. Chronische pijn? Zorg voor aandacht en erkenning

De volgende dingen kunnen de chronische pijn verminderen:

• Aandacht;
• Erkenning; 
• Begrip;  
• Geruststelling;  
• Afleiding;
• Ontspanning;  
• Veiligheid; 
• Vertrouwen.  

Hierdoor lukt het vaak weer beter om zelf activiteiten op te pakken. De volgende zaken kunnen de pijn in stand houden of zelfs verergeren:  

• Angst;
• Vermijding; 
• Onrust;
• Spanning;
• Onzekerheid;
• Eenzaamheid; 
• Somberheid;
• Verveling; 
• Doemdenken; 
• Piekeren; 
• Eindeloos zorgen maken; 
• Een gevoel van hulpeloosheid.  

Heb je hier last van? Praat erover met je omgeving, of, als je daar behoefte aan hebt, met een professional.  

4. Blijf zelf bewegen en dingen ondernemen

Als je last hebt van chronische pijn, is je omgeving misschien geneigd om voor je te zorgen en hoef je zelf minder te doen. Dat kan prettig zijn, maar soms houdt het je tegen zelf activiteiten op te pakken. Probeer dus zelf de taken te doen die je kunt, verdeeld over de dag (pdf). Bewegen is goed, waarbij het belangrijk is rustig en ontspannen op te bouwen in tijd en piekbelasting te vermijden.

5. Licht je omgeving in over je chronische pijn

Zijn mensen in je omgeving ongerust over je chronische pijn? Leg hen dan uit dat je klachten vervelend of heftig kunnen zijn, maar geen ernstige oorzaak hebben. Als mensen thuis en op je werk dat weten, zijn ze minder bezorgd en ben je zelf ook minder gespannen. Steun door familieleden, werkgever of bedrijfsarts kan enorm helpen. Ook als je klachten ervaart door de chronische pijn is het belangrijk dit met je werkgever en bedrijfsarts te bespreken, zodat er eventueel (tijdelijke) aanpassingen kunnen worden gedaan.

6. Geef duidelijk aan waar je hulp bij nodig hebt

Zorg dat je duidelijk communiceert met je omgeving. Zit je ’s avonds bijvoorbeeld op de bank met je partner en vertel je over je pijn, zeg er dan gelijk bij wat je van hem of haar verwacht. Wil je een luisterend oor, meedenken over een aanpak of een verzoek om de afwas te doen? Je kunt niet van je partner verwachten dat hij of zij dat maar raadt, dus geef duidelijk aan wat je nodig hebt.

7. Leer omgaan met de pijn

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een pijnrevalidatieprogramma is er vaak op gericht om te leren omgaan met de pijn, en niet zozeer om de pijn weg te nemen. Pijnrevalidatie streeft naar zo optimaal mogelijk functioneren ondanks de pijn en het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van patiënten voor hun functioneren. Dat heeft allemaal te maken met het leren omgaan met de pijn. Revalidatie onder leiding van een behandelteam kan je hierbij helpen.

Wanneer de pijnklachten een belemmering vormen voor je dagelijkse leven, kan een pijnrevalidatieprogramma uitkomst bieden. Wil je hulp inschakelen bij revalidatie van chronische pijn? Deze revalidatie-instellingen kunnen je helpen. Of vergelijk revalidatie-instellingen in jouw regio.

Hoe ziet een pijnrevalidatieprogramma eruit? Bekijk de video waarin revalidatieartsen en patiënten uitleg geven.